Wiele osób nie kieruje spraw do Sądu z obawy na koszty postępowania sądowego, często  nie znając ich rzeczywistej wysokości. Część spraw nie jest, aż tak droga jak się wydaje czy wręcz jest objęta zwolnieniem od kosztów sądowych jak np. sprawa o alimenty
dla osoby uprawnionej do alimentów, ale również sprawy pracownicze i dotyczące ubezpieczeń społecznych.

Pamiętajmy, że w każdej ze spraw możemy ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych. Warto zaznaczyć, że oczekujemy zwolnienia od kosztów w całości. Nawet 
od niskich opłat w wysokości 30zł czy 100zł możemy ubiegać się o zwolnienie,
w szczególności jeśli nasz stan rodzinny i majątkowy jest szczególnie trudny.

Praktyka orzecznicza idzie czasem w kierunku zwolnienia od kosztów wyłącznie
w części, tj. opłaty od pozwu czy wniosku argumentując, że na danym etapie inne koszty nie powstały. W takim przypadku wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych powinniśmy ponowić ilekroć Sąd wezwie nas do uiszczenia zaliczki na wydatki w trakcie sprawy 
np. dot. dowodu z opinii biegłego czy zaliczki na wywiad kuratorski w sprawie o rozwód.

Warto we wniosku złożyć oświadczenie, że nie jesteśmy w stanie uiścić kosztów sądowych bez uszczerbku dla utrzymania własnego i naszej rodziny. Niezbędnym załącznikiem do złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów jest załączenie dokumentu 
pt.: oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym, które z łatwością znajdziemy
w internecie, jak również na stronach internetowych Sądów czy w samym Sądzie.

Gdy pobieramy oświadczenie z internetu to zwróćmy uwagę na aktualny jego wzór określony rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 27 kwietnia 2015r., który w trzecim pytaniu oprócz imienia i nazwiska wskazuje jeszcze na podanie nr PESEL, a w starszym wzorze było tylko imię i nazwisko. Mimo upływu 10 lat nadal zdarza się otrzymać nieaktualny druk w Sądzie.

Zwróćmy uwagę, że wypełniamy w formularzu tylko pola jasne, a nad nimi jest wskazane jakie dane powinniśmy wypełnić. Najważniejsze w treści wskazanego oświadczenia są pkt. 6 do 8, gdzie w pierwszym z nich musimy wypełnić wszystkie dochody przez nas otrzymywane, a w pkt. 7 rozpisać wydatki bieżące w taki sposób, żeby wynikało,
że nie jesteśmy w stanie poczynić oszczędności na pokrycie kosztów pełnomocnika z urzędu. Powyższe jest istotne, gdyż Sądy potrafią odmówić zwolnienia od kosztów, gdyż stwierdzą
że powinniśmy poczynić oszczędności w kosztach bieżących, dlatego im bardziej rozpiszemy wydatki jakie ponosimy tym ciężej będzie je podważyć.

W punkcie 8, który wskazuje na inne istotne informacje warto podać informacje 
np. o braku ściągalności alimentów, które powinniśmy otrzymywać i wykazaliśmy 
w pkt. 6 oświadczenia, co sprawia że nasze możliwości finansowe są niższe, czy też informacje o naszym stanie zdrowia czy stopniu niepełnosprawności, co powoduje ograniczenia naszych możliwości zarobkowych tudzież powoduje zwiększenie kosztów 
z tytułu leczenia. Taką ważną okolicznością mogą być również zajęcia komornicze na naszym wynagrodzeniu.

Jeśli Sąd rozpatrzy nasz wniosek negatywnie to w terminie 7 dni od ogłoszenia Postanowienia na rozprawie lub od doręczenia Postanowienia wydanego na posiedzeniu niejawnym wnosimy o sporządzenie całości uzasadnienia Postanowienia Sądu, a następnie 
w terminie 7 dni od doręczenia nam Postanowienia składamy zażalenie.

Pamiętajmy, że oświadczenie składamy pod rygorem odpowiedzialności karnej,
a tym samym powinniśmy wypełnić oświadczenie z należytą starannością.